Wie is de Vix’er?
Het netwerk rond de Vix is in oktober 2017 van start gegaan, na een aanloopfase van ruim 2 jaar. Inmiddels telt het netwerk steeds meer deelnemers. Maar wie zijn nu die deelnemers? Wie participeren en waarom eigenlijk? Wie zijn die mensen die de Vix tot succes maken?
Voor haar masterscriptie algemene sociologie heeft Vix-lid Annet Stomph in het voorjaar van 2018 naar deze vragen onderzoek gedaan. Daaruit is een kleurrijk beeld naar voren gekomen van de Vix’ers. Benieuwd of jij je hierin herkent? Lees dan verder.
Lokale munt – zo gevixt?
Hoe lokaal geld ondernemers en particulieren een structuur biedt om hun economische, sociaal-culturele en politiek-activistische idealen vorm te geven.
Hieronder staat een samenvatting van het verhaal over de Vix en de Vix’ers. Helemaal onderaan staat een link naar het volledige onderzoek.
Sinds de jaren zeventig zijn overal ter wereld lokale, circulaire betaalsystemen ontstaan, waarbinnen een eigen munteenheid gecreëerd wordt. Het doel ervan is versterking van de lokale economie, het behouden van geld inde regio en het weghalen van de geldschepping bij private banken. Zo circuleert sinds 2015 in de regio Alkmaar de ‘Vix’. In voorgaande onderzoeken naar dergelijke circulaire geldinitiatieven zijn voornamelijk doelen en effecten onderzocht. In dit onderzoek is gekeken naar de beweegredenen van mensen om zich bij zo’n initiatief aan te sluiten. Daarbij heb ik me gericht op de vraag:
Wie nemen deel aan het circulaire geldcircuit ‘Vix’ in Alkmaar en omstreken, op welke
manier maken zij er gebruik van en wat zijn hun beweegredenen?
Deze vraagstelling is onderzocht met behulp van kwalitatieve methoden. Na een korte enquête, verspreid onder alle deelnemers, zijn diepte-interviews gehouden met twintig Vix-deelnemers over het verhaal achter hun deelname. De uitkomsten daarvan zijn geanalyseerd vanuit een economische, sociaal-culturele en politiek-activistische invalshoek. De economische invalshoek betreft vooral de geldschepping door private banken en het onderscheid tussen de reële en de speculatieve economie. De sociaal-culturele invalshoek berust op het uitgangspunt dat de omgangmet geld beïnvloed wordt door sociaal-culturele aspecten, zoals solidariteit, verbondenheid en lokale identiteit.De politiek-activistische invalshoek sluit aan op de wereldwijdekritiek op de financiële sector en de strijd tegen de hegemonie van het (narratief van het) liberalisme en kapitalisme.
De Vix-deelnemers blijken sociaal-demografischeen gematigd diverse groep te vormen van ondernemers en particulieren. Qua motieven worden drie subgroepen zichtbaar. Er is een groep ondernemers die naast sociaal-culturele vooral economische motieven heeft. Zij verwachten meer omzet én meer verbondenheid. Een tweede groep bestaat uit consumenten en ondernemers die de Vix ook particulier gebruiken en heeft naast sociaal-culturele voornamelijk politiek-activistische motieven. Ze willen het geldstelsel veranderen en streven naar sociale, ecologische en economische duurzaamheid. Een derde groep ondernemers verenigt alle drie de motieven: meer omzet, verandering van het financiële stelsel en meer verbondenheid.
In het onderzoek is ook zichtbaar geworden op welke wijze een macro-economisch vraagstuk opgepakt wordt door individuen en hoe zij een sociale structuur vinden die daar iets tegenover zet. De Vix lijkt voor de deelnemers een middel om de eigen handelingsmacht te vergroten, zowel op economisch, sociaal-cultureel als politiek-activistisch vlak. Hiermee re-politiseren de Vixers op bescheiden wijze het heersende (neo)liberale kapitalistische narratief over de economie.
Voorstel: Voor wie weinig tijd heeft: lees vooral Hoofdstuk 4 en de Conclusie.
Masterscriptie Annet Stomph-Vix
